1. Mwanza

Wow! Nog maar twee weken in Tanzania en nu al weet ik niet waar ik moet beginnen met schrijven. De dagen zijn voorbij gevlogen. Laat ik beginnen met een waarschuwing: een kort verhaal is het niet geworden.

De afgelopen twee weken heb ik bij Anne Kuijs gewoond en meegelopen tijdens haar werk als ergotherapeut. Anne komt uit Nederland en woont sinds 1998 in Oost Afrika en sinds 2010 in Mwanza, Tanzania. Het was voor mij een luxe om hier mijn reis te beginnen. Ze heeft een heerlijk huis met veranda welke aan een mooie tuin grenst, een groot sociaal netwerk waar ik meteen in werd opgenomen en veel ervaring in Community Based Rehabilitation (CBR).

Anne heeft me na het werk vaak meegenomen naar verschillende restaurantjes waar je lekker kan lunchen. Veel van deze restaurantjes lagen aan het water, waardoor het met een beetje wind vanaf het meer goed vertoeven was. Omdat er hier een grote Indiase community is heb ik veel goede curries gegeten én vis. Ook zijn we naar verschillende marktjes geweest waar je van alles kan kopen waaronder verse groenten en fruit. Op dit moment is het seizoen van de ananas en passievrucht J. Anne houdt erg veel van spelletjes spelen, dus veel avonden hebben we samen gezellig gekaart, gedobbeld of Abalone gespeeld. Als kers op de taart heb ik zelfs gebruik kunnen maken van het zwembad vlakbij haar huis en een yoga les kunnen volgen.

Stil is het niet vaak hier. ’s Ochtends ben ik regelmatig wakker geworden van het leger wat met harde oer geluiden langs kwam rennen. Het voordeel hiervan was dat ik daarna heerlijk van alle vogelgeluiden in de tuin kon genieten.  ’s Middags hoor je vaak gezang, zowel uit de kerk als uit de moskee. Ook op straat is het altijd een drukte van jewelste toeterende pikipiki’s, schreeuwende mannen van dalalala’s (taxi busjes), oudere dames die de straat schoonvegen, verkooplui, etc. Op de veranda bij Anne thuis is het dan erg fijn om weer tot rust te komen .

Donderdagavond aangekomen ben ik meteen vrijdagochtend met Anne mee geweest naar het werk. Op vrijdag gaat Anne naar een schooltje waar ze ook een klas hebben voor kinderen met een beperking van verschillende aard (mentaal, lichamelijk, psychisch, …). In een leeg lokaal ontvangt Anne kinderen met een lichamelijke beperking voor therapie. Deze ochtend kwam er ook een moeder samen met haar zoon (14 jr) achterop op een pikipiki aangereden terwijl hij super spastisch is. Ze wonen 10km buiten de stad, dus ze hadden ook nog eens grotendeels over onverharde weg gereden. Omdat we het nogal een gevaarlijke onderneming vonden hebben we met moeder afgesproken dat we de week erop bij hun thuis langs komen.

Ik was nog geen dag in Tanzania of mij werd gevraagd of ik het weekend mee wilde naar Ukerewe Island. Dit klonk mij als muziek in de oren, dus voordat ik mijn backpack had uitgepakt was ik al weer bezig om mijn tas voor het weekend gereed te maken. Samen met Angela, een Duitse dame die via airbnb bij Anne verblijft, ben ik de volgende dag op de ferry gestapt. Het uit- en inladen van de ferry is een ervaring op zich. Het systeem van eerst alles uitladen voordat je start met inladen kennen ze hier niet, met als gevolg dat binnen een minuut alle karren, auto’s, mensen, etc. vast staan en het principe van ‘survival of the fittest’ geldt. Eenmaal op de ferry aangekomen is het zoeken naar een geschikte plek. Hierbij kan je kiezen uit een stoel binnenin of op het dek zitten. Wij kozen voor het laatste en toen we neergeploft waren zagen we dat naast ons een doodskist stond. Tja…

Op Ukerewe zijn we na de lunch (waar je hier zeker een uurtje op moet wachten na bestelling) met een gids, Pascal, een wandeling gaan maken naar een mooi uitzicht punt (Haniyehe). Zodra je de ‘stad’ uitloopt, kom je in een hele andere wereld terecht. Onverharde wegen, hutjes met rieten daken, loslopende dieren en veel kinderen die door het dolle heen zijn om een Mzungu! (blanke) te zien. Ik had graag foto’s gemaakt van het leven hier en de mensen met mooie kledij in alle kleuren van de regenboog, maar de bevolking hier wil over het algemeen niet op de foto. Ik print het plaatje dus maar goed in mijn geheugen. Vol bewondering bekijk ik steeds hoe iedereen, groot en klein, jerrycans met water, manden fruit, etc. op het hoofd tilt. Bij mij zou alles binnen een seconde op de grond liggen! Helaas konden we niet de hele zonsondergang zien, omdat het anders te donker zou worden op de terugweg. ’s Avonds bij een restaurant aan het water gegeten, waar toevallig een bruiloft gaande was. Achteraf gezien was dit geen goed idee, want toen we na 2 uur wachten nog ons eten niet hadden bleken ze het ‘vergeten’ te zijn. Na drie uur eindelijk ons eten gekregen, maar inmiddels was ik zo moe dat ik bijna met mijn gezicht in het eten viel. Ook was er geen verlichting dus was het op de gok op je bord prikken in de hoop dat je een hap te pakken had (best lastig aangezien ik een hele vis op mijn bord had liggen).  Terug naar het hotel zijn we samen achter op de pikipiki (brommer) gegaan. In het hotel bleek mijn klamboe vol met gaten te zitten en toen duidelijk was dat er vanuit het hotel geen oplossing kwam (behalve de kamer vol vergif spuiten) besloten we om samen in het bed van Angela te slapen. Zo leer je elkaar meteen goed kennen!

De volgende dag zijn we weer met Pascal op pad gegaan en ditmaal met de fiets. Ukerewe is echt een fiets eiland en dit lijkt ook het hoofdvervoersmiddel te zijn hier. Erg leuk om te zien! En waar ik soms in Amsterdam denk veel mee te kunnen nemen op de fiets, weten ze dat hier zeker te overtreffen. Het laatste stuk Rutare Hill opgelopen en ook hier weer een mooi uitzicht over het eiland en het meer. Heerlijk genoten van alle rust, want tijdens het fietsen wordt er steeds  Mzungu!, Mambo!, Habari! Of Shikamoo! geroepen. Enerzijds leuk om zo enthousiast begroet te worden, anderzijds voelt het een beetje raar om als een soort popster naar iedereen te wuiven.  

Maandagochtend begon de werkweek weer. Op maandag en donderdag gaat Anne naar Mabatini. De garage die in het weekend voor o.a. kerkdiensten wordt gebruikt, wordt nu omgetoverd tot therapieruimte. Anne werkt hier samen met twee Tanzaniaanse collega's Anna en Joseph. Moeders komen hier met hun kind naartoe voor therapie en het is elke keer een verassing hoeveel kinderen er zullen komen. Als het regent bijv. mag je blij zijn als er überhaupt iemand de moeite neemt om te komen. Deze maandag gaf Anne een workshop speelgoed maken van lokale producten. Erg leuk om te zien wat er mogelijk is en na eerst de kat uit de boom gekeken te hebben gingen de moeders uiteindelijk enthousiast aan de slag. In tussentijd hebben Anne, Anna en ik therapie oefeningen met de kinderen gedaan. De meeste kinderen die we hier zijn hebben Cerebrale Parese.

Ook werkt Anne samen met een Tanzaniaanse organisatie door én voor mensen met een beperking: Chawata. Met sponsorgeld vanuit Anna haar stichting (http://www.tukutane-tanzania.nl) hebben zij de afgelopen week machines en andere materialen kunnen kopen om tricycle rolstoelen (handbikes) te maken voor kinderen. Op dit moment zijn er in Tanzania nog geen goede rolstoelen voor kinderen. Hierdoor zijn kinderen met een beperking vaak een blok aan het been van de familie, omdat zij de hele dag thuis moeten blijven om voor het kind te zorgen. Doordat de rolstoelen op maat gemaakt kunnen worden en kinderen zich hiermee ook over oneffen terrein kunnen voortbewegen wordt de wereld voor zowel de kinderen als de ouders (vaak alleen de moeder) vergroot. Het kind zou bijv. zelfstandig naar school kunnen en de moeder krijgt hierdoor de ruimte om bijv. te gaan werken. Ook kunnen de rolstoelen lokaal gerepareerd worden, wat de stoel nog eens duurzaam maakt ook. Helaas zijn de rolstoelen voor veel gezinnen nog steeds veel te prijzig, dus komt er binnenkort een nieuwe vraag voor sponsoring (je betaald dan een deel van de rolstoel voor een kind en krijgt hier uiteraard bewijs van middels een foto van jouw gesponsorde kind op tricycle). Voor degene die hierin geïnteresseerd is, hou de facebook pagina - Chawata wheelchair contribution - in de gaten!

Het tweede weekend in Tanzania mocht ik mee kamperen bij Papa’s, een uur rijden vanaf Mwanza. Dit was ter ere van het afscheid van Sandra, een Nederlandse die drie jaar hier in Mwanza heeft gewerkt. Het was een erg gezellig weekend waarbij we lekker hebben gegeten, gedronken, van de sunset hebben genoten én spelletjes hebben gespeeld.

De tweede week in Mwanza waren de scholen gesloten i.v.m. vakantie, waardoor er ook op maandag na geen werk was. Ik heb van deze gelegenheid gebruik gemaakt door Mwanza te verkennen. Mwanza is een kleine stad en staat bekent als ‘Rock city’. Alles is op loopafstand, dus ben ik als eerste naar Bismarck Rock gelopen, een groepje rotsen die in het meer liggen en waar de stad zijn naam aan te danken schijnt te hebben. Het was goed om alleen op pad te gaan, zodat ik zelf de weg moet vinden én mijn Swahili kan oefenen. Inmiddels heb ik het begroeten (wat hier zeer uitgebreid gebeurd) redelijk onder de knie en begin ik wat andere basis zinnen te leren. Een echt gesprek voeren zit er vrees ik voorlopig niet in, maar ik doe mijn best! Ook ben ik naar Capri Point gelopen, een heuvel aan het victoria lake waar vooral veel dure villa's staan. Ik moet toegeven dat het uitzicht over Mwanza, het meer en alle eilandjes super is. Vanavond ga ik met Angela naar Jiwe Kuu, een uitzicht punt waar we hopelijk een mooie zonsondergang gaan zien!

Morgenochtend vertrek ik met de bus naar Musoma, waar ik vrijwilligerswerk ga doen bij het Lake Victoria Disability Center. Ik ben erg benieuwd!